Dünyada önce…7 asırlık camide raylı minber
1357 yılında yapılan ve raylı sistemle akım ettirilen ahşap minber görenleri şaşırtıyor
GAZİANTEP – Gaziantep’te 13’üncü yüzyılda yapıldığı tamlanan ve Boyacı Cami kendisine aşina Kadı Kemalettin Camisi’nin raylı minberi, yıllara kayran okuyor. tasarruf etmek için yapılan ve duvara gömme namına tasarlanan minber, cami cemaatinin da ilgisini çekiyor.
Gaziantep’in Şahinbey ilçesi Boyacı Mahallesi’nde 13’üncü yüzyılda yapıldığı söylenti edilen ve kaynaklarda Kadı Kemaleddin veya Boyacı Yusuf aracılığıyla yaptırıldığı tamlanan Boyacı Camisi’ne, 1357 yılında Memlükler Dönemi’nde Marangoz Mehmet Ağa marifetiyle raylı sistem üzerinde minber yapıldı. Tek sevimli eliyle dakikasında akıntı ettirilen ve duvara defnetme yerine yapılan minberle alandan artırım edilirken, hutbe okunacağı antlaşma imamı caminin gelişigüzel vasıtasıyla kullanmak üstelik cins oluyor. Cuma namazlarında okunacak hutbe amacıyla haftada bire bir aktarılma açılan minber, tek birey marifetiyle çekiliyor. 3 metre boyunca açılan minber, hutbe okunduktan sonra itilerek gine cami duvarına yandaki arkaç getiriliyor. Yıllara ve meydana gelen zelzele üzere felaketlere rağmen metin duran raylı minber, günümüzde bile herhangi bir cuma namazı haset kullanılıyor.
“Caminin minberi tahmini Türkiye’birlikte yegâne diyebiliriz”
Dünyada bire bir bire bir sıfır minberi ilk defa gören cami cemaati ve vatandaşlar üstelik duruma haddinden fazla şaşırıyor. Caminin minberinin Türkiye’dahi yegâne olduğunu söyleyen cami görevlisi Mahmut Uncuer, “Bu semtte tahmini 350-400 almanak geçmişi olan tıpkı aileyiz. Bu caminin birlikte 350-400 yıldan beri atalarımız ve babamızdan duyduğumuz şekilde izhar etmek istiyorum. 1211 yılında hangi Arap hangi Osmanlı hangi birlikte Selçuki mimarisi kendisine yapılan bire bir yapıdır. Bu yapıda, bölgeye has olan mermer olarak mızrap taşı; dikme olarak de uzun süre dayanabilen katran ağacı kullanılmıştır. Caminin minberi tahmini Türkiye’üstelik biricik diyebiliriz. Tamamıyla işleme bire bir işçiliğe sahiptir. Ağaçların yüzleri Gaziantep yöresine has sedef hastalığı işlemesiyle işlenmiştir. 1940 yıllarında 2. Acun Savaşı çıktığında buraya çeri konuşlandırılmış, burada yatan askerler kendilerine ve ailelerine solmak için hatırat diyerek sedef hastalığı kakmaları kasaturalarının uçlarıyla sökmüşler. Sökülen yerlerin çoğunun yeri abes duruyor, anbean tahribata uğrayan yerleri 2007 yılında yapılan restorasyonla bozuk halini döndürmeye çalışılmıştır. Ancak sedef kaplamalı aksam olduğu kadar abes yerine duruyor. Caminin ayak tabanı kısmı sedir ve katran ağaçlarından yapılmıştır. Caminin kubbesi ve saha bağlantısı beyninde mevcut bağlantılar üstelik ağaçlarla kaplıdır. Yapıldığından bu yana bizim bildiğimiz 6-7 el balaban tadilatlardan eski, depremler atlatmıştır.
“Tövbekar oldu, Gaziantep’e kadı kendisine atandı”
Işyar Uncuer, camiyi yaptıran can ve fail mimarın de hikayesini anlatarak, “1211 yılında yapı hikayesinde, Kadı Kemalettin diye niteleyerek bilinen kişinin buralarda canlı bire bir eşkıya olduğu rivayet edilir. Arakçılık olayında ayrımsız kızı kurtardığı, bu kızın bile gelip kendisi yakalandığında ölüm cezası edileceği ahit boynundaki ipi çıkarttığı söylenti edilen; bu kızın kendisini kurtardığı, kendisinin bile tövbekar olup, kendisini ilme adayıp henüz bilahare Gaziantep’e kadı kendisine atandığı, bu bölgeye bu camiyi yaptırdığı ve camiyi işleyen mimarın da Boyacı isminde mimar başı olduğu söyleniyor. Boyacı’nın üstelik bu bölgede hayatiyetli o zamanki beyliğin başkanının ismi olduğu birlikte söylenti ediliyor” diye konuştu.
Boyacı Cami ve Kadı Kemalettin Camisi adına bilinen cami, Gaziantep’in arz bozuk yapıları ortada düz alıyor.
