BAŞKOMUTAN ÜNSAL
Iğdır’bile üreticiler; basma, fide ve mazotun fiyatlı olması zımnında üretimin düştüğünü söyledi. Çakal Armudu ilçesinde domates yetiştiren tıpkı müstahsil, “Şu zaman kilosu 5 TL. UFAK TEFEK azrail var. Istihsal var, piyasası namevcut. Yani milletin gelgel gücü yok. Soran çok, kayran bulunmayan. Kayırıcı soruyor, ‘5 lira’ deyince arakasını dönüp gidiyor. Evine konserve amacıyla bir kasa domates matlup eş, on yeri geziyor ayrımsız kasa alamıyor. Geçen yıl ayrımsız kasası 15 liraydı, demincek 75-80 lirayı buluyor. Patatesi kaynatıp kaynatıp yiyeceğiz. Vakıa patatesi bile alamayacağız evet o üstelik 10 lira” dedi.
Iğdır’da çiftçiler, soylu erki kriz dolayısıyla yaşadıkları sorunları SIMURG Malumat Ajansı’na anlattı. Iğdır’a Yabani Armut ilçesinden domates getirdiğini belirten ayrımsız yetiştirici, şunları söyledi:
“PATATESİ KAYNATIP KAYNATIP YİYECEĞİZ”
“Şu an kilosu 5 TL. UFAK TEFEK almaç var. Istihsal var, piyasası namevcut. Yani milletin alım gücü bulunmayan. Soran çokça, düzlük yok. Âdem soruyor, ‘5 liralık’ deyince arakasını dönüp gidiyor. Kimesne kar etmiyor. Tarladan 3 liraya alsan, buraya getirene büyüklüğünde 5 liraya mülk oluyor. Toprak sahibi getirip satamaz ki adamın hariç çıkacak işsiz mi artmış. Adam boğulmuş elhak. Gübreden, mazottan boğulmuş zaten. Etraf incitici görüyorsun. Evine konserve için tıpkısı kasa domates matlup eş, on yeri geziyor benzeri sandık alamıyor. Geçen yıl tıpkı kasası 15 liraydı, demin 75-80 lirayı buluyor. Patatesi kaynatıp kaynatıp yiyeceğiz. Hangi yapacağız? Vakıa patatesi da alamayacağız ya o dahi 10 lira.”
“FİYATLAR YÜKSEK, ALICI IT CANLI BULUNMAYAN”
Yıllardır Iğdır’bile göveri ürettiğini tamlayan Umut Meydo ise yaşadıkları sorunları şöyle anlattı:
“Iğdır’üstelik rastgele yıl yeşil sebze ve meyve üretimi, değme cins sebze ve meyve üretimi vardı. Sabık yıl haricen alıcılar geliyordu, herhangi bir tip ürünlerimizi satıyorduk. Deminden mazot, basma, kat giderleri üretimi bayağı kısıtladı. Sabık sene 10-15 TL’ye sattığımız domatesin kasasını demin 70-80 TL’ye satıyoruz, amma tekrar dikici servet kazanamıyor. Harcama çokça olduğundan ufuk istihsal bile azaldı. Istihsal azaldığından dışarıdan, Ahlat’tan başka yerlerden göveri ve sonuç gelmeye başladı. Maraba, kışın hesabını yapıyor. Mazot, matbu, kere, işçilik ve başka giderleri hesaplıyor. ‘Kaça satarım’ diyerek hesap yapıyor ama altından kalkamıyor. Hakeza oldukça üretim üstelik düşüyor. Şark bölgesinde, Iğdır’da olan tıpkısı nişane tek ilde namevcut. Mersin’de üstelik bu ürünlerin çeşidi yok. Iğdır’da ürün çeşidi haddinden fazla olduğu için alıcıyı cezbediyor, çekiyor kendisine. Masraf fazla olduğu için ilk defa Iğdır’a haricen nişane gelmeye başladı, üretimin yurt olduğundan âlem. Görmüş olduğunuz kavun, domates dışarıdan mevrut durumda. İnsanlar üretimden memnun değil, hükümetin buna el atması geçişsiz. Istihsal üstüne çiftçiyi desteklemesi lazım. Destek alamadığı zaman, alım satım payını alamadığı devir maraba kenef oluyor. Kooperatifleşme bulunmayan, kısacası mutlu değil fellah.”
