Hava Bilgisi verilerine göre, Yozgat, Kırıkkale, Kırşehir ve Nevşehir’de yaşanan keskin ve ölçülü derecede kuraklık ekilen tahılın çimlenmesini geciktirdi.
Meteoroloji Umumi Müdürlüğünün 2022 Ilkgüz-Teşrinisani dönemi kuraklık haritasına göre, Orta Anadolu’da Yozgat, Kırıkkale ve Kırşehir “ateş kurak”, Nevşehir ise “orta şiddette kurak” iller ortada meydan alıyor.
Yozgat Bozok Üniversitesi Rektör Yardımcısı ve Ziraat Fakültesi Akademisyen Prof. Dr. Güngör Yılmaz, AA muhabirine, akıbet dönemde kentte kuraklığın etkisinin hissedildiğini söyledi.
İç Anadolu’birlikte kar ya birlikte baran şeklindeki olması müstelzim yağışın geciktiğine dikkati calip Yılmayan, “Ilımlı Anadolu’de şu anda, ekilen tahılların normal şartlarda çimlenmiş hassaten kardeşlenmeye başlamış olmasını isteriz. Şu dakika bakımından yağışların birkaç evet de gecikmiş olmasından ortalık çabucak çimlenmiş ve tek altın varak döneminde olduğunu görüyoruz. Henüz ileri düzeyde benzeri kardeşlenme namevcut.” diye niteleyerek konuştu.
Yılmayan, toprakta yeterince nem bulunduğunu belirterek, “Bu nem bitkiyi hangi kadar tolere edebilir, ona çalmak geçişsiz. Şu zaman bakımından toprakta kısaca yüzde 70 civarında nem var. Gönen oranı düşer, yağışlar olanaksız, kar olanaksız, topraktaki rutubet iyice azalırsa o ant tartı yaşanabilir.” değerlendirmesinde bulundu.
Divanlı Mahallesi çiftçilerinden İlhami Karameşe, mevsimin yağışsız geçtiğini, aşkın yağmur olmadığını dile getirdi.
Normal şartlarda bugünlerde yarım metre kar olması gerektiğini anlatan Karameşe, “Allah’tan beklenti kesilmez, inşallah baran ve kar yağmur, çoğalan sene evet. 500 dönüm rüşvet ve buğday ektim.” ifadelerini kullandı.
Çiftçi Mehmet Canbolat üstelik kuraklık nedeniyle endişeli olduklarını, bu dönemi tarla sürerek değerlendirdiklerini belirtti.
Kırıkkale’ye detaylı yıllar ortalamasının çok altında yağış düştü
Kırıkkale Üniversitesi Çığır Yüksekokulu Örgensel Ekincilik Programı Dr. Öğretim Üyesi Ölçüsüz Erol, Meteorolojinin verilerine bakıldığında Kırıkkale ve Kırşehir’in olduğu bölgede yüzdelik 60’ın üzerinde susuzluk yaşandığına bel etti.
Kuraklığın üreticiler için haddinden fazla nazik sorun oluşturduğuna değinen Erol, şunları kaydetti:
“Hele ilk teşrin ayında yağışların azlığı, bitkilerin topraktan çıkmamasına etken oldu. Takkadak çıkışların olmaması değil, gübrelerin de etkinliğinin düşmesine misil açtı. Türkiye genelinde 1 Ilk Teşrin-30 Kasım tarihleri ortada Kırıkkale arz fazla yağışsızlık güçlü iklim. Kestirmece 22 milim yağmur sakıt. Etraflı yıllar ortalaması 45 milimetrenin üzerindeydi. Bölgemizde hububat yetiştirilen arazilerin kışa çimlenmeden girmesi, tohumların toprakta canlılıklarını kaybetmelerine zımnında bile baharda henüz seyrek bir çıkış belgesi yapmasına amil olacak kabilinden görünüyor. Şu andan itibaren bütün şerait gani gitse da verimlerde yüzde 15-20 civarında kayıp geleceğini görüyoruz.”
Acı ilçesinde rençperlik yapan Köksal Kaya, kestirmece 3 kamer ilk tohumun toprağa düştüğünü fakat bitkilerin çimlenme sürecinin geciktiğini dile getirerek, “Şu anda yağışsızlık gözüküyor ama inşallah bitmeme etmez. Fayrap Etmek lazım, üretmeyince bu herkese yansır. İnşallah 2023 yılı yağışlı mazbut.” görüşlerini paylaştı.
“Tam yağış olmadığı için yapıt güçsüz kalıyor”
Kırşehir Ekincilik Odası Başkanı Sinan Purcu, iklim genelindeki susuzluk nedeniyle çiftçilerin endişe ortamında olduğunu söyledi.
Kendisinin bağ bozumu döneminde 750 dekar alana rüşvet ve buğday ektiğini ancak ehliyetli yağış olmadığı amacıyla ürünün güçsüz kaldığını vurgulayan Purcu, “Bağ Bozumu ekimleri yapıldı. Bu ekimler yapıldıktan sonraları baran beklendi. Yeterli yağmur olmadı. Zamanında ve ehliyetli yağmur olsaydı bitki kışa cıvıl cıvıl şekilde girecekti. Kışın karını, soğuğunu alarak bahara henüz dinamik girecek, izbe kalkma henüz kıpırdak olacaktı. Maatteessüf bu olmadı.” değerlendirmesini yaptı.
Kış ayında olunmasına rağmen kar yağışını göremediklerini nâkil Purcu, şöyle bitmeme etti:
“Güzlük ekimleri ektik. Baharat ekimleri var ayrımsız üstelik. Günebakan, nohut, yasmık, aspir gibi. Toprağı işlememiz amacıyla yağmur gerekiyor. Yağmur olmazsa ürünlerin gelişimi ve verimi düşecek. Arazilerimin tıpkı kısmını dahi nohut, günebakan, mısır amacıyla baharat ekimini bekletiyorum. Baharat amacıyla da endişeliyiz. Yağmur olmazsa maliyet artar. 2-3 sefer sulayıp kurtaracağımız yerleri 7-8 öğün sulamamız gerekecek.”
Nevşehir’birlikte de susuzluk çalışkan oluyor
Nevşehir Kültür Odası Başkanı Yiğit Kaya, toprağın tam yağışı almaması halinde yer genelindeki yağışsızlık riskinin elan de artabileceğine dikkati çekti.
Arpa, çavdar, buğday kabil ürünlerin çimlenmesinde külfet yaşandığına değinen Kayaç, “İnşallah bundan sonraki süreçte yağmur peki yoksa ürünlerde ürün kaybı evet. En, talebi karşılamayacağından tüketiciye birlikte hırçın onomatope evet. 2023 yılında ülkemiz ve yekpare çiftçiler namına yağışlı artağan ayrımsız yıl olmasını talep ediyoruz.” dedi.
Patates üreticisi Hacı Kip Benzin dahi yörede kuraklık boyutunun artmaya devam ettiğini, son aylarda aralıklarla etkin olan yağışların matlup seviyede olmadığını belirtti.
Yağışsız güzeşte sürecin tarımda rekolteyi menfi yönde etkileyeceğini söyleyen Süt, “Üretim sürecinden hasat sürecine kadar gelişigüzel zaman suya gerekseme duyulmaktadır ve suya sıkışan ürünler hastalığa karşı narin duruma düşer. Nisan ve mayıs ayına kadar kar yağışı ve arkası sıra baharat yağmurları olursa mergup kâm karşılanabilir.” diye niteleyerek konuştu.
