Ekincilik ve Orman Bakanı Birim Kirişci, CHP Niğde Mebus Ömer Fethi Gürer’in soru önergesine verdiği yanıtta; Fellah Anahtar Sistemi’ne (ÇKS) mukayyet maraba sayısının 2021 yılında 2 milyon 173 bin, 2022 yılında ise 18 Orak Ayı itibarıyla 2 milyon 34 bin olduğunu belirtti. Kirişci’nin yanıtını değerlendiren Gürer, “Tarımda çiftçinin sayısı her an düşüyor. Zira fellah ürettiğinden kazanamıyor. Kırsalda gözyaşı ortalamamız 55’in üstünde, gençler tarıma yönelmiyor. Verim artışı ve ithalat ile sorunu çözmeye çalışıyoruz. Amma bu sürdürülebilir benzeri genişlik değil” dedi.
Tarım ve Orman Bakanı Kirişci, CHP Niğde Saylav Gürer’in 27 Haziran’da verdiği istifham önergelerine cevap verdi. Gürer geçmiş önergede “2021 ve 2022 yılında Çiftçi Araç Sistemine mukayyet rençper sayısı birçok olmuştur? Ürününü TARSİM’e sigorta ettiren fellah sayısı kaçtır? Lisanslı depoculuktan yararlanıp ürününü depolayan çiftçi sayısı kaçtır? Lisanslı depoda ürünü vikaye edip yayın karşılığı bankalardan itimat kullanan rençper sayısı kaçtır” diye niteleyerek sormuştu.
Gürer’in önergesini yanıtlayan Vekil Kirişci, 2021 üretim yılında ÇKS’ye 2 milyon 173 bin 9 mukayyet dikici olduğunu, 18 Temmuz itibariyle 2022 üretim yılında ise 2 milyon 34 bin 571 rençper olduğunu açıkladı. TARSİM’e ürününü sigorta ettiren yetiştirici/pres sayısının 2020 yılında 580 bin 850, 2021 yılında ise 656 bin 935 olduğunu tamlayan Kirişci, Lisanslı Depolarda Işaret Depolama Icar Desteği düz üretici sayısının 2018-2022 yılları ortada 113 bin 298 olduğunu bilgisini verdi.
GÜRER: YAPMACIKLI BAL İLE İLGİLİ 2021 VE 2022 YILINDA BAKANLIĞA KAÇ İHBAR GELDİ?
Gürer, gayrı istifham önergesinde dahi Kirişci’ye “Arıcılık Sigortası kapsamında, Arıcılık Araç Sistemine (AKS) kayıtlı plakalı kara kovanların ülkemizde sayısı kaçtır? Birçok üretici ÇKS ve TARSİM kapsamında inanca kapsamına alınmıştır? Arıcıların küsurat girdi maliyetleri ve nakliye giderleri ile ilişkin benzeri bindi düzenlemesi sağlanacak mıdır? Yapmacikli bal ile ilişkin 2021 ve 2022 yılında Bakanlığa kaç ihbar mevrut kaç yayın tağşiş kapsamında toplatılmıştır?” sorularını yöneltmişti.
KİRİŞCİ: AKS’YE KAYITLI 8 BİN 116 ÜRETİCİNİN KOVANI SİGORTALANMIŞTIR
Kirişci ise bu istifham önergesine, şu yanıtı verdi:
“01/01/2021-31/12/2021 tarihleri beyninde Arıcılık Araç Sistemine (DINGIL) kayıtlı 8 bin 116 üreticinin kovanı sigortalanmıştır. 01/01/2022-17/07/2022 tarihleri beyninde 39 sayı poliçe çarkıt makule kovan sigortalanmıştır. Arıcılık Pusat Sistemine (DINGIL) kayıtlı üreticilerimiz sene boyunca kovanlarını sigortalatabilmektedir.
Arıcılık potansiyelinin ekonomiye kazandırılması ve beklenen hedeflere ulaşılması Bakanlığımızın genişlik mehabetli amaçlarından biridir. Bu doğrultuda arıcılıkta nitelik ve sürdürülebilirliği keşfetmek amacıyla arıcılık sektörüne 2003 yılından itibaren devam eden arıcılık desteklemeleri 2009 yılından itibaren arılı kovan başına verilmektedir.
Bakanlığımız resmi arama görevlileri aracılığıyla yapılan denetleme ve kontroller neticesinde; laboratuvar sonucuyla taklit yahut tağşiş yapıldığı kesinleşen besin üreten firmalar, Bakanlığımız resmi internet sitesinde kamuoyuna duyurulmaktadır. Antrparantez imitasyon/tağşiş yaptığı tespit edilen firmaların bu ürünleri toplatılmaktadır.”
GÜRER: 20 MİLYON NÜFUSUMUZ ARTMIŞ, 700 BİN ÇİFTÇİ SAYIMIZ AZALMIŞ
Kirişci’nin yanıtlarını değerlendiren Gürer, şu açıklamayı yaptı:
“Tarımda mesail anbean derinleşiyor. bu arada fellah sayımız üstelik değme sene düşüyor. 2003 yılında nüfusumuz 65 milyon iken ÇKS’ye yapılan maraba sayımız 2 milyon 765 bin imiş. Icra Vekili’a sordum. 2022 yılı ağustos ayında nüfusumuz 84 milyona geldiğinde ÇKS’ye yapılan fellah sayımız 2 milyon 34 bine sakıt. 20 milyon nüfusumuz kalık, 700 bin dikici sayımız azalmış. 2019 yılında ÇKS’ye yapılan fellah sayımız 2 milyon 264 destek. 2021 yılında 2 milyon 173 bine geriledi. 2022 yılında 2 milyon 84 bine düştü.
Dikici sayımızdaki düşüş ayrıca Toplumsal Güvenlik Kurumu’na kayıtlı maraba sayısına de yansıdı. 2019 yılında 1 milyon 692 bin olan SGK’ya mukayyet rençper sayısı, 2021 yılında 551 bin 610 kişiye büyüklüğünde geriledi. Bu birlikte gösteriyor ki tarımda çiftçinin sayısı her an düşüyor. Zira çiftçi ürettiğinden kazanamıyor. Kırsalda gözyaşı ortalamamız 55’in üzerinde, gençler tarıma yönelmiyor. Ürün artışı ve dış alım ile sorunu çözmeye çalışıyoruz. Amma bu sürdürülebilir aynı durum değil. Giderek tarımda mesail derinleşiyor. Dikici sayısının azalması bunun somut göstergesidir.
“ÇİFTÇİ ÇKS’YE KAYIT OLAMIYOR”
Yalnızca şeker çükündür çiftçisi ayrımsız yılda 20 bin kişiden aşkın azalmış. Bakanların vermiş olduğu yanıtlardan buut ağır sıklet adına orta yerde. Sorunun çözümü, çiftçinin çekici kılınması. Ayrıca, yerey sahibi çiftçiler ÇKS’ye vasıta yaptırabiliyor. Yani ekim eden, o tarlayı süren, etkin, iz alan rençper ÇKS’ye araç olamıyor. Bu bile desteklerin tarla sahibine gitmesine bozukluk oluyor. Bunun yansıması birlikte çiftçinin yüce bölümü TARSİM’e kayıt yaptıramadığı amacıyla toptan ısınmadan, doğal afetlerden, tırtıl, çekirge kadar hayvanların yarattığı zararlardan hangi yazık kim teşrinievvel yapanlar yarar sağlayamıyor. Çünkü TARSİM’e kayıtlı olmadığı üzere bunlara doğrudan bindi de verilmiyor.
Her An ülkemizde gıdaya erişimde artan mesail, iktidarın ne yazık kim gündeminde bulunmayan. Üretici, kategorik girdi maliyetleri düşürülerek henüz ucuza üretim yapabilmeli. Sorunlarına kilolu, konkre çözümler üretilmelidir.”
