Felah dolusu sahlep, kış aylarının vazgeçilmezi oldu
DENİZLİ – Asırlardır gelensek yöntemlerle elde edilen ve lezzetiyle damakta unutulmaz dilsiz bırakan salep, antipatik algınlık başta doğmak için birçok hastalıklara bol gelmesi cihetiyle havaların evire çevire soğuduğu son günlerde ciddi rica görüyor.
Havaların soğumasıyla gelişigüzel, vatandaşlar muafiyet sistemini güçlendiren ve üst ısını koruyucu yunak içeceklere daha çok yönelmeye başlıyor. Kış aylarının vazgeçilmez içecekleri arasında düz kayran ve salepgiller familyasından otsul tıpkısı nebat olan salep bu listenin başında geliyor. Antipatik havalarda elimizden düşürmediğimiz, layenkati demeden keyifle içtiğimiz candan salep, üreticisinin yüzünü güldürürken, üretimi ise gün günden artıyor. Ülkemizde özellikle Toros Dağlarının faziletli kesimlerinde üretilen ve Ege, Akdeniz, Marmara bölgelerinde de yetiştiriciliği yapılan salebin, hafifletici etkisi ve sevimsiz algınlığı gibi mevsimlik hastalıklara gani gelmesi cihetiyle son günlerde tehlikeli talep görüyor.
Salep bitkisi, çam çiçeği, salep orkidesi veya takkadak orkide kabil isimlerle bildik bitkinin türap haline gelmesi ile hazırlanan salep süt ile pişiriliyor. Solunum yolu hastalıklarına alın üzeri direncini arttıran salebin özellikle şita aylarında içildiğinde grip ve dumağı kadar itici algınlığına, inandırıcı olması, enerjiyi vermesi, içerdiği kalsiyum ve protein sayesinde muafiyet sistemi güçlendirmesi üzere bir nice nedenden hava vazgeçilmez içecekler beyninde kayran alıyor.
Üzerine ekilen toz tarçınla içilmeye hazır hale mevrut ve içecek olmanın yanında dondurma yapımında da geçer not salebin Denizli’dahi üretimini yapan 74 yaşındaki Süleyman Yüksel, kestirmece 12 yıldan beri Ar-Ge çalışması yapıyor. Elde ettikleri toz salebin kilogramının 2 bin 500 TL’den satıldığına ilgi çeken Yüksel, “Salebin ekimine yaklaşık 12 sene geçmiş başladım. Çocukluğumdan beri salebi biliyorum. Temel salebi bu işi bilenler ve gurme olanlar damak tadından bilir. 20 Orak Ayı’dan sonraları ekim işlemi yapılabilir. Gâh salebin gâh cinsleri Orak Ayı ayının sonuna akilane yapılır. Sahlep insana erke verir, besleyici özelliği bulunur ve sütle buluşunca henüz da yarayışlı peki. Kum ve gübrenin kalitesi salebin tadını etkiliyor. Derakap temas zümre toprakta yetişebilen sahlep bitkisi, firez içre hafif bünyeli, kışın su tutmayan, süzgeç ve uzvi madde açısından zengin topraklarda henüz ferah sonuç veriyor. Salep, bitkinin yer altındaki yumrularından elde edildiği için ongun bir yerey hazırlamak gerekiyor. Bunun amacıyla haziran ayında, yer el işi öncesinde dekara sayı farkı yanık ahır gübresi verilerek karıştırılması haddinden fazla majör” dedi.
“Salep yaparken tabii, akman sütler bürümek içeceğinizin lezzetini artırıyor”
Tabii sütün salebin tadını etkilediğini tamlayan Süleyman Yüksel, “Biz salebi hasat ettikten sonradan deve yumrusundan ve zaten yumruları ayıklıyoruz ve arı sili suyla yıkıyoruz. Yıkandıktan sonraları içerisinde istenmeyen düşman 10-15 dakika kaynatıyoruz. Fışkırma yapıldıktan sonraları gölgeli yahut güneşte kurutulma işlemine bırakıyoruz. Korkulu devirli değirmenler da iş yapıyoruz. Zira değirmendeki acul dönen taşların arasında yanıyor ve peşi sıra elek işlemi yapılıyor. Kaliteli salebin tıpkı öz kaşığı büyüklüğünde miktarı bir buçuk litre sütle karıştırılması yeterlidir. Sahlep yaparken saf, akman sütler kabul etmek içeceğinizin lezzetini artırıyor. Yavaş ateşte salep köpürene büyüklüğünde üç defa kabartıyorum” diyerek konuştu.
