TRABZON’un Maçka ilçesinde 6 yıl süren restorasyon çalışmalarının arkası sıra ziyarete açılan tarihi Sümela Manastırı’nda, 14 restoratör ve kimyagerden oluşan grubun enjeksiyon ile kuyu kazar kadar çözümleme yaptığı ve su yollarını değiştirerek, onardığı fresklere kazınan amor ilanları ile isimlerin silinmesi üzere mesai başlatıldı. İl Ekin ve Turizm Müdürü Tamer Erdoğan, Şüphesiz aynı cerrah, işler yaparken, hastasına çokça inceden inceye davranıyorsa eksper ekip da o hassasiyetle çalışmalarını yürütüyor. Katıksız koşullar ve eş faktöründen periferi tahrip olan fresklerin düzeltmesi devir matlup dedi.
Türkiye’nin mehabetli tarihi ve akide mekanlarından, yerel- ecnebi binlerce turistin musahabe ettiği, UNESCO Acun Bırakıt Geçici Listesi’nde kayran düzlük, Trabzon’un Maçka ilçesi Karadağ eteklerindeki Sümela Manastırı’nda; kaya tedenni riskine cebin çevre düzenlemesi, kayalıkların yer bilimsel ve jeoteknik bakımdan araştırılması ile güçlendirilmesi çalışması yürütüldü. Mülga manastırda sınai dağcılar, taş düşmelerine alın yamaçları çelik ağlarla örüp, güçlendirdi. Restorasyon ekibi bile bağırsak alanlarda düzentileme yaptı. Polat ağların yamaca serildiği ‘bohçalama’ sistemi ile mahfazalı manastır, tamamlanan restorasyon çalışmalarının ardından 6 yıl sene sonra mecmu alanları ile ziyarete açıldı.
KAZINAN YAZILAR İÇİN ÖZEL ÇALIŞMA
Manastırdaki restorasyon sırasında hafi mekanlar dahi çağ yüzüne çıkarıldı. Asıl Kaya Kilisesi’nin sağında kayran kayran 10 şapel, kampana kulesi, misafirhane, rahip ve mektepli odaları, mahzen ve bir yapılar, manastır tarihinde ilk kez ziyarete açıldı. İnce restorasyon kapsamında sızan satıh suları nedeniyle nakız olan fresklerde birlikte faaliyet yürütüldü. 14 restoratör ve kimyagerden oluşan grubun enjeksiyon ile kuyu kazar kadar analiz yaptığı ve akarsu yollarını değiştirerek, onardığı fresklere kazınan amor ilanları ile isimlerin silinmesi amacıyla say başlatıldı. Fresklere kazınan yazılar, özel çalışma ile silinecek.
‘DÜZELTMESİ ANTLAŞMA ALACAK’
İl Firez ve Turizm Müdürü Tamer Erdoğan, fresklerin onarımı amacıyla titiz iş yapılacağını belirterek, Manastırda şimdi aralık belde düzenlemeleri, tenvirat ve genişlik önemlisi fresklerde yapılacak olan çalışmalara geldi. Freskler halel olmuş durumda. Hars ve Turizm Bakanlığı’mızın ehlivukuf bir ekibi var. İstanbul, Trabzon, Gaziantep ve Ankara’dan mevrut eksper ekibin yaptığı huysuz çalışmalarda fresklere müdahalede bulundular. Bu haddinden fazla alıngan benzeri iş. Zahir ayrımsız cerrah, faaliyetler yaparken, hastasına çok titizlikle davranıyorsa eksper takım da o hassasiyetle çalışmalarını yürütüyor. Katıksız koşullar ve insan faktöründen âlem nakız olan fresklerin düzeltmesi devir alacak. Bilirkişi ekiplerimiz yemeden içmeden yaz aylarında çalışabiliyor. Yaz mevsimi bile bölgede kısa olduğu için çalışmalar, ziyaretçilerin gözle görebileceği benzeri düzeyde olmuyor. Bildirme bulutsuz çalışma, manastır içindeki Meryem Ana- Çocuk İsa figürü üstünde yapılan düzentileme. Figürün sol tarafında düzentileme bitti iyi tarafıysa; daha muamele görmedi. Freskleri de ahit yüzüne çıkartıp, ziyaretçilere sunacağız diye konuştu.
Manastırı ziyarete mevrut Halide Taştan, Manastırı ziyarete geldik ama maalesef içindeki zar resimleri hâlsiz ergin halde. Üzerlerine isimler yazmışlar, figürlerin yüzlerini oymuşlar. Haddinden Fazla biberli ayrımsız nitelik. Vakit Kaybetmeden Türk isimleri yok burada. Yetersiz dışından gelen yabancı ziyaretçilerinde isimleri bile var. Duvarda insanların isimlerini değil da buranın tarihi dokusunu yansıtan resimleri görmeyi çok isterdik dedi.
Harika Akdağ ise Bambaşka bire bir şehirden iyice burayı örtmek için geldik. Manastır, çokça fena hâlde bir kayran. Ama manastırın tarihi dokusunu bize gösteren freskler, aygın baygın ergin halde. Erol, Tarık kabil isimleri kazıyarak yazmışlar. Çokça acı ve kötü bire bir durum. İnsanlar daha de bilinçli olmalı. Tarihi eserlere dokunmamalı ve onları bozmamalı diye konuştu.
